Điều tra viên sơ cấp cần đáp ứng những tiêu chuẩn nào để được bổ nhiệm?

Hoạt động điều tra hình sự đòi hỏi đội ngũ cán bộ được phân cấp rõ ràng để bảo đảm việc xử lý vụ án diễn ra đúng quy trình. Các ngạch Điều tra viên được xác định cụ thể nhằm phân biệt nhiệm vụ và mức độ chuyên môn của từng cấp. Đối với ngạch Điều tra viên sơ cấp, pháp luật đặt ra những tiêu chuẩn nhất định về kinh nghiệm, năng lực và điều kiện bổ nhiệm. 

1. Điều tra viên gồm có mấy ngạch?

Điều 45 Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015 quy định như sau:

Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015

Điều 45. Điều tra viên

1. Điều tra viên là người được bổ nhiệm để làm nhiệm vụ Điều tra hình sự.

2. Điều tra viên gồm có các ngạch sau đây:

a) Điều tra viên sơ cấp;

b) Điều tra viên trung cấp;

c) Điều tra viên cao cấp.

Điều tra viên là người được bổ nhiệm để thực hiện nhiệm vụ điều tra hình sự và được phân thành ba ngạch tương ứng với trình độ, kinh nghiệm và phạm vi công việc. Ngạch sơ cấp thường thực hiện các nhiệm vụ cơ bản hơn, trong khi ngạch trung cấp và cao cấp đảm nhiệm những vụ án phức tạp hoặc yêu cầu chuyên môn cao hơn. Việc phân chia ngạch giúp hệ thống điều tra vận hành rõ ràng và phù hợp với năng lực của từng Điều tra viên.

Tình huống giả định:

• Anh Dũng tìm hiểu về các ngạch Điều tra viên
  Anh Ngô Văn Dũng tại Thành phố Hà Nội đang là cán bộ pháp chế và có nguyện vọng chuyển sang lực lượng điều tra hình sự. Khi được đồng nghiệp tư vấn, anh nghe nhắc đến ba ngạch Điều tra viên nhưng chưa hiểu rõ sự khác nhau giữa từng ngạch.

• Anh Dũng được giải thích về hệ thống phân ngạch
  Trong buổi làm việc với Phòng Tổ chức cán bộ, anh Dũng được giới thiệu rằng Điều tra viên được chia thành sơ cấp, trung cấp và cao cấp. Mỗi ngạch gắn với mức độ kinh nghiệm và phạm vi công việc khác nhau, từ giải quyết vụ án ít nghiêm trọng đến các vụ án phức tạp.

• Anh Dũng định hướng con đường phát triển nghề nghiệp
  Sau khi nắm rõ hệ thống phân ngạch, anh Dũng xác định mục tiêu phấn đấu phù hợp với kinh nghiệm hiện tại của mình. Anh bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về điều kiện thi tuyển và tiêu chuẩn bổ nhiệm để có lộ trình vào ngạch Điều tra viên từ cấp thấp nhất.

(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)

2. Điều tra viên sơ cấp cần đáp ứng những tiêu chuẩn nào để được bổ nhiệm?

Điều 47 Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015 quy định:

Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015

Điều 47. Tiêu chuẩn bổ nhiệm Điều tra viên sơ cấp

Người có đủ tiêu chuẩn quy định tại Điều 46 của Luật này, là sĩ quan Công an nhân dân tại ngũ, sĩ quan Quân đội nhân dân tại ngũ, cán bộ Viện kiểm sát nhân dân và có đủ các Điều kiện sau đây thì có thể được bổ nhiệm làm Điều tra viên sơ cấp:

1. Có thời gian làm công tác pháp luật từ 04 năm trở lên;

2. Có năng lực Điều tra các vụ án thuộc loại tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng;

3. Đã trúng tuyển kỳ thi vào ngạch Điều tra viên sơ cấp.

Để trở thành Điều tra viên sơ cấp, người được bổ nhiệm phải đáp ứng tiêu chuẩn chung về phẩm chất và trình độ đồng thời thuộc lực lượng Công an nhân dân, Quân đội nhân dân hoặc Viện kiểm sát nhân dân. Ngoài tiêu chuẩn chung này, pháp luật yêu cầu người được bổ nhiệm phải có ít nhất bốn năm làm công tác pháp luật, có khả năng điều tra các vụ án ít nghiêm trọng và nghiêm trọng và phải trúng tuyển kỳ thi vào ngạch sơ cấp. Những điều kiện này nhằm bảo đảm người được giao nhiệm vụ điều tra có đủ kinh nghiệm thực tế và nền tảng chuyên môn phù hợp.

Tình huống giả định:

• Anh Khánh tìm hiểu tiêu chuẩn vào ngạch Điều tra viên sơ cấp
  Anh Phạm Minh Khánh tại Thành phố Đà Nẵng đang công tác trong lực lượng Công an nhân dân và có mong muốn trở thành Điều tra viên. Khi xem các quy định liên quan, anh bắt đầu chú ý đến những điều kiện bắt buộc của ngạch Điều tra viên sơ cấp.

• Anh Khánh đối chiếu tiêu chuẩn với quá trình công tác của mình
  Anh kiểm tra lại hồ sơ và nhận thấy mình đã có hơn bốn năm làm công tác pháp luật và từng tham gia hỗ trợ điều tra một số vụ án ít nghiêm trọng. Tuy nhiên, anh vẫn cần bổ sung kiến thức chuyên môn để chuẩn bị cho kỳ thi vào ngạch Điều tra viên sơ cấp.

• Anh Khánh đăng ký dự thi vào ngạch Điều tra viên sơ cấp
  Sau khi được đơn vị trực tiếp hướng dẫn, anh Khánh hoàn tất hồ sơ dự thi và tham gia lớp ôn tập theo phân công. Anh đặt mục tiêu vượt qua kỳ thi để đủ điều kiện được xem xét bổ nhiệm vào ngạch Điều tra viên sơ cấp trong đợt tới.

(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)

3. Kết luận

Việc phân chia các ngạch Điều tra viên giúp hoạt động điều tra hình sự diễn ra có trật tự và phù hợp với mức độ chuyên môn của từng cán bộ. Đối với Điều tra viên sơ cấp, pháp luật đặt ra những yêu cầu cụ thể về kinh nghiệm, năng lực và tiêu chuẩn thi tuyển để bảo đảm người được bổ nhiệm có đủ khả năng thực hiện nhiệm vụ.