Điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại gồm việc xác minh hành vi né tránh và hoàn tất trong tối đa 6 tháng để bảo vệ ngành sản xuất trong nước.
Trong bối cảnh hội nhập, các biện pháp phòng vệ thương mại giúp cân bằng lợi ích giữa doanh nghiệp trong nước và hàng hóa nhập khẩu. Quy trình điều tra chống lẩn tránh được thiết lập để ngăn chặn hành vi né tránh biện pháp bảo vệ đã áp dụng. Đồng thời, thời hạn điều tra được quy định rõ nhằm đảm bảo tính minh bạch và kịp thời bảo vệ ngành sản xuất nội địa.
1. Điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại bao gồm những nội dung nào?
Khoản 4 Điều 81 Nghị định 10/2018/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 81. Trình tự, thủ tục, nội dung điều tra
...
4. Việc điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại bao gồm các nội dung sau đây:
a) Xác định hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại;
b) Sự thay đổi dòng chảy thương mại từ các nước xuất xứ hoặc nước xuất khẩu hàng hóa sau khi quyết định áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại có hiệu lực và sự thay đổi này là nguyên nhân của việc lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đang có hiệu lực;
c) Thiệt hại của ngành sản xuất trong nước hoặc sự giảm hiệu quả của biện pháp phòng vệ thương mại đang có hiệu lực.
Trong quá trình điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, cơ quan chức năng sẽ làm rõ việc doanh nghiệp hay quốc gia khác có thay đổi cách thức xuất khẩu để né tránh biện pháp bảo vệ đã áp dụng hay không. Họ cũng xem xét sự dịch chuyển nguồn hàng và tác động của việc này đến ngành sản xuất trong nước, như gây thiệt hại hoặc làm giảm hiệu quả của biện pháp hiện hành.
Tình huống giả định
- Xuất hiện nghi vấn về thay đổi cách thức xuất khẩu
Thép Hòa Bình phát hiện lượng thép vốn bị áp thuế phòng vệ khi nhập trực tiếp từ Trung Quốc nay chuyển sang nhập qua Indonesia, với thay đổi mã hàng và giá bán thấp bất thường. - Đề nghị cơ quan Nhà nước mở điều tra chống lẩn tránh
Nhận thấy nguy cơ bị né thuế phòng vệ, Thép Hòa Bình lập hồ sơ kiến nghị lên Bộ Công Thương đề nghị điều tra hành vi lẩn tránh của các doanh nghiệp nước ngoài. - Cơ quan chức năng tiến hành xác minh nguồn gốc hàng hóa
Trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng đối chiếu dữ liệu xuất nhập khẩu, phối hợp với hải quan để làm rõ nguồn gốc thực tế của hàng hóa và hành vi chuyển hướng xuất khẩu. - Kết luận hành vi lẩn tránh và kiến nghị áp dụng biện pháp bổ sung
Kết quả điều tra cho thấy có dấu hiệu rõ rệt của việc lẩn tránh thuế qua nước thứ ba; cơ quan chức năng kiến nghị áp thuế bổ sung tương đương mức phòng vệ ban đầu để ngăn chặn gian lận.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Thời hạn điều tra áp dụng biện pháp chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại được quy định như thế nào?
Khoản 1 Điều 82 Nghị định 10/2018/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 82. Thời hạn điều tra
1. Thời hạn điều tra áp dụng biện pháp chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại không quá 06 tháng kể từ ngày có quyết định điều tra....
Thời gian để cơ quan có thẩm quyền hoàn tất việc điều tra hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại là tối đa 6 tháng. Mốc thời gian này được tính từ khi có quyết định chính thức mở điều tra, nhằm đảm bảo việc xác minh diễn ra nhanh chóng, minh bạch và kịp thời bảo vệ lợi ích của ngành sản xuất trong nước.
Tình huống giả định
- Quyết định khởi xướng điều tra được ban hành
Sau khi tiếp nhận thông tin nghi vấn từ Thép Hòa Bình, Bộ Công Thương công bố quyết định điều tra hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại. - Cơ quan chức năng khẩn trương thu thập dữ liệu
Trong vòng 3 tháng đầu, cơ quan điều tra phối hợp với hải quan, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp, thu thập tài liệu minh chứng và xác minh các tuyến nhập khẩu mới. - Kết quả sơ bộ được công bố đúng tiến độ
Sau 5 tháng, kết luận sơ bộ xác định nguồn hàng có dấu hiệu thay đổi mã HS và nước trung chuyển để né thuế, gây ảnh hưởng tới ngành thép trong nước. - Hoàn tất điều tra và áp dụng biện pháp trong 6 tháng
Báo cáo điều tra được hoàn thành trong thời hạn 6 tháng, cơ quan Nhà nước công bố biện pháp chống lẩn tránh để giữ hiệu lực của biện pháp phòng vệ thương mại hiện hành.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại tập trung làm rõ hành vi thay đổi cách thức xuất khẩu nhằm né tránh các biện pháp đã áp dụng và tác động đến sản xuất trong nước. Thời hạn tối đa để hoàn tất điều tra là 6 tháng kể từ ngày có quyết định mở điều tra. Việc tuân thủ quy trình và thời gian này đảm bảo công bằng và hiệu quả trong bảo vệ lợi ích chính đáng của doanh nghiệp nội địa.
