Điều kiện cấp Giấy phép hoạt động hỗ trợ nạn nhân gồm yêu cầu về tư cách pháp nhân, cơ sở vật chất phù hợp và nhân sự có năng lực theo quy định pháp luật.
Hoạt động hỗ trợ nạn nhân là dịch vụ liên quan trực tiếp đến sức khỏe và sự an toàn của nhiều người nên pháp luật đặt ra các yêu cầu rõ ràng trước khi cơ sở được phép hoạt động. Điều kiện cấp Giấy phép hoạt động hỗ trợ nạn nhân bao gồm việc bảo đảm cơ sở có tư cách pháp nhân, có nơi làm việc phù hợp và có nhân sự đủ năng lực để chăm sóc, hỗ trợ. Trình tự cấp phép cũng được quy định với các bước cụ thể từ chuẩn bị hồ sơ, gửi đến cơ quan tiếp nhận cho đến thời hạn giải quyết.
1. Điều kiện để được cấp Giấy phép hoạt động hỗ trợ nạn nhân là gì?
Điều 38 Nghị định 162/2025/NĐ-CP quy định:
Điều 38. Điều kiện cấp Giấy phép hoạt động hỗ trợ nạn nhân
1. Cơ sở trợ giúp xã hội khác do tổ chức, cá nhân Việt Nam thành lập, không sử dụng ngân sách nhà nước, có tư cách pháp nhân theo quy định của pháp luật.
2. Đối với cơ sở đăng ký cung cấp dịch vụ lưu trú thì phải đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 26 Nghị định này.
3. Đối với cơ sở đăng ký cung cấp dịch vụ tư vấn tâm lý thì phải đáp ứng điều kiện quy định tại điểm b khoản 2 Điều 26 Nghị định này.
Điều kiện cấp phép cho hoạt động hỗ trợ nạn nhân xoay quanh ba nhóm yêu cầu chính gồm tư cách pháp lý, cơ sở vật chất và nhân sự. Về pháp lý, cơ sở phải được thành lập hợp lệ, có tư cách pháp nhân và không sử dụng ngân sách nhà nước qua đó bảo đảm tính độc lập trong vận hành. Về cơ sở vật chất, nơi lưu trú hoặc tư vấn phải có địa chỉ rõ ràng, phù hợp quy hoạch, đủ diện tích sinh hoạt và được trang bị các điều kiện thiết yếu như giường, ánh sáng, thông gió và các biện pháp an toàn. Về nhân sự, người quản lý phải có trình độ, kinh nghiệm hỗ trợ xã hội đồng thời cơ sở phải có nhân sự hỗ trợ trực tiếp và người trực theo nhu cầu hoạt động.
Tình huống giả định:
-
Chị Phương chuẩn bị hồ sơ xin cấp phép
Chị Nguyễn Thu Phương tại Thành phố Đà Nẵng dự định mở Cơ sở Hỗ trợ Nạn nhân Minh Tâm sau nhiều năm làm thiện nguyện. Khi kiểm tra điều kiện, chị nhận ra nhóm của mình chưa có tư cách pháp nhân nên phải hoàn tất thủ tục đăng ký tổ chức trước khi tiếp tục. -
Chị Phương tìm địa điểm đáp ứng điều kiện cơ sở vật chất
Sau khi ổn định pháp lý, chị đi khảo sát nơi đặt cơ sở nhưng nhiều địa điểm không đạt yêu cầu về diện tích và an toàn cháy nổ. Cuối cùng, chị thuê một căn nhà phù hợp và cải tạo lại để đáp ứng tiêu chuẩn lưu trú. -
Chị Phương hoàn thiện nhân sự để đủ điều kiện hoạt động
Tiếp đó, chị tuyển thêm một người hỗ trợ trực tiếp và bố trí người trực ban đêm vì cơ sở có lưu trú. Chị cũng bổ sung hồ sơ về trình độ và kinh nghiệm để đủ điều kiện làm người quản lý theo quy định.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Trình tự cấp Giấy phép hoạt động hỗ trợ nạn nhân được thực hiện như thế nào?
Điều 40 Nghị định 162/2025/NĐ-CP quy định:
Điều 40. Hồ sơ, trình tự thực hiện cấp Giấy phép hoạt động hỗ trợ nạn nhân
1. Hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép hoạt động gồm:
a) Đơn đề nghị cấp Giấy phép hoạt động theo Mẫu số 19 quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này;
b) Giấy phép thành lập/Giấy phép hoạt động đã được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp theo quy định của pháp luật;
c) Các văn bằng, chứng chỉ về chuyên môn của nhân sự thực hiện dịch vụ mà cơ sở đăng ký hoạt động;
Các giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều này là bản chính, bản sao có chứng thực hoặc bản sao điện tử.
2. Trình tự thực hiện:
a) Tổ chức, cá nhân đề nghị cấp phép hoạt động hỗ trợ nạn nhân gửi 01 bộ hồ sơ quy định tại khoản 1 Điều này tới Sở Y tế nơi cơ sở đặt trụ sở;
b) Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày tiếp nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Sở Y tế có trách nhiệm xem xét thẩm định hồ sơ, các điều kiện hoạt động và trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định;
c) Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đề nghị của Sở Y tế, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định cấp Giấy phép hoạt động hỗ trợ nạn nhân theo Mẫu số 20 quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này. Trường hợp không cấp Giấy phép hoạt động, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Trình tự cấp Giấy phép hoạt động hỗ trợ nạn nhân được xây dựng theo hướng đơn giản và minh bạch. Tổ chức hoặc cá nhân chuẩn bị bộ hồ sơ theo mẫu và gửi tới Sở Y tế nơi đặt trụ sở làm căn cứ tiếp nhận. Sở Y tế sẽ thẩm định hồ sơ và kiểm tra điều kiện hoạt động trong thời hạn năm ngày sau đó trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét. Quyết định cấp phép được ban hành trong ba ngày tiếp theo bảo đảm quá trình xử lý có thời hạn rõ ràng để cơ sở sớm đi vào hoạt động hợp pháp.
Tình huống giả định:
-
Anh Hưng nộp hồ sơ xin cấp phép hoạt động
Anh Trần Nhật Hưng tại Thành phố Hồ Chí Minh hoàn thiện hồ sơ để thành lập Cơ sở Hỗ trợ Nạn nhân An Lành theo đúng Mẫu số 19. Sau khi kiểm tra lại giấy tờ của nhân sự và giấy phép thành lập, anh mang bộ hồ sơ gửi trực tiếp đến Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh. -
Sở Y tế tiến hành thẩm định hồ sơ và điều kiện hoạt động
Trong vài ngày tiếp theo, Sở Y tế rà soát toàn bộ hồ sơ và liên hệ với anh Hưng để kiểm tra tính hợp lệ của các giấy tờ. Cơ quan này đồng thời đánh giá điều kiện cơ sở vật chất và nhân sự của Cơ sở An Lành để bảo đảm đáp ứng quy định. Khi hoàn tất thẩm định, Sở Y tế lập tờ trình gửi Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. -
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét và ra quyết định cấp phép
Nhận được hồ sơ từ Sở Y tế, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh xem xét và quyết định cấp Giấy phép hoạt động hỗ trợ nạn nhân theo Mẫu số 20 trong thời hạn ba ngày. Sau khi nhận được kết quả, anh Hưng chính thức đưa cơ sở đi vào hoạt động hợp pháp theo quy định.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
3. Kết luận
Hoạt động hỗ trợ nạn nhân cần được thực hiện trên nền tảng pháp lý rõ ràng để giữ an toàn cho người được tiếp nhận. Điều kiện cấp phép yêu cầu cơ sở có tư cách pháp nhân, cơ sở vật chất phù hợp và đội ngũ nhân sự đáp ứng nhiệm vụ trợ giúp. Trình tự cấp phép được quy định theo từng bước từ nộp hồ sơ, thẩm định đến quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
