Sử dụng lao động dưới 18 tuổi để sản xuất hoặc bán rượu bia bị cấm và có thể bị phạt từ 10 đến 15 triệu đồng đối với cá nhân. Nếu tổ chức vi phạm bị phạt gấp đôi.
Việc kinh doanh rượu bia luôn là lĩnh vực chịu sự kiểm soát chặt chẽ vì ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Đặc biệt, pháp luật quy định rõ nhóm đối tượng không được tham gia vào hoạt động sản xuất và mua bán rượu bia. Trong đó, người chưa đủ 18 tuổi là nhóm cần được bảo vệ nên việc sử dụng họ trong lĩnh vực này bị hạn chế tuyệt đối.
1. Sử dụng lao động dưới 18 tuổi trực tiếp sản xuất, mua bán rượu bia có vi phạm không?
Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019 quy định như sau:
Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019
Điều 5. Các hành vi bị nghiêm cấm trong phòng, chống tác hại của rượu, bia
...
4. Sử dụng lao động là người chưa đủ 18 tuổi trực tiếp tham gia vào việc sản xuất, mua bán rượu, bia.
...
Người chưa đủ 18 tuổi chưa có khả năng nhận thức đầy đủ về tác hại của rượu bia và cần được bảo vệ khỏi các môi trường làm việc độc hại. Vì vậy, pháp luật cấm tuyệt đối việc giao cho họ các công việc liên quan đến sản xuất hoặc bán rượu bia. Đây là biện pháp nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe và sự phát triển toàn diện của người lao động trẻ.
Tình huống giả định
-
Doanh nghiệp chủ động không giao việc liên quan đến rượu bia cho lao động trẻ
Cửa hàng thực phẩm sạch tại Thành phố Hồ Chí Minh tuyển một nhân viên 17 tuổi cho vị trí thu ngân. Người quản lý kiểm tra độ tuổi và yêu cầu nhân viên này không tham gia bán rượu bia theo đúng quy định pháp luật. - Sắp xếp công việc phù hợp để bảo vệ người lao động
Cửa hàng bố trí người trưởng thành phụ trách khu vực rượu bia và hướng dẫn nhân viên trẻ chỉ thực hiện quét mã, bán hàng khô và hỗ trợ dọn quầy. Nhờ vậy, lao động chưa đủ 18 tuổi không phải tiếp xúc với sản phẩm thuộc danh mục hạn chế. -
Được đoàn kiểm tra ghi nhận việc tuân thủ
Đợt kiểm tra của Đội Quản lý thị trường cho thấy cửa hàng phân công công việc đúng độ tuổi và không giao rượu bia cho nhân viên trẻ. Cơ sở được ghi nhận đã tuân thủ đầy đủ quy định bảo vệ người lao động chưa thành niên.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Nếu sử dụng lao động dưới 18 tuổi để sản xuất hoặc bán rượu bia thì bị phạt bao nhiêu?
Điều 35, Điều 4 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 35. Vi phạm các quy định về trách nhiệm của cơ sở kinh doanh rượu, bia
...
2. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Sử dụng lao động là người chưa đủ 18 tuổi trực tiếp tham gia vào việc mua, bán rượu, bia;
...
Điều 4. Quy định về mức phạt tiền đối với cá nhân, tổ chức
...
5. Mức phạt tiền được quy định tại Chương II Nghị định này là mức phạt tiền đối với cá nhân. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Pháp luật áp dụng mức phạt tương đối cao để bảo đảm tính răn đe đối với doanh nghiệp sử dụng lao động dưới 18 tuổi trong lĩnh vực rượu bia. Tổ chức vi phạm bị phạt gấp đôi vì có quy mô hoạt động lớn hơn và trách nhiệm quản lý cao hơn. Mức phạt tối đa đối với tổ chức vi phạm lên đến 30 triệu đồng.
Tình huống giả định
- Doanh nghiệp sử dụng lao động trẻ tại bộ phận chiết rót
Một cơ sở sản xuất rượu thuê hai lao động 17 tuổi để hỗ trợ đóng gói và dán nhãn sản phẩm. Hai lao động trực tiếp tham gia dây chuyền có liên quan tới rượu. - Thanh tra lập biên bản
Khi kiểm tra, cơ quan chức năng xác định đây là hành vi sử dụng lao động không đúng độ tuổi theo quy định. Doanh nghiệp không giải trình được lý do và thừa nhận sai phạm. -
Xử phạt theo quy định
Cơ sở bị xử phạt 30.000.000 đồng vì là tổ chức vi phạm. Đồng thời, đơn vị phải điều chuyển người lao động trẻ sang công việc phù hợp.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Người dưới 18 tuổi không được phép tham gia sản xuất hoặc bán rượu bia vì đây là công việc độc hại và không phù hợp với lứa tuổi. Hành vi sử dụng lao động trẻ trong lĩnh vực này bị phạt từ 10 đến 15 triệu đồng đối với cá nhân. Nếu tổ chức vi phạm sẽ bị phạt gấp đôi.
