Chồng phải cấp dưỡng cho vợ sau ly hôn khi vợ cũ gặp khó khăn và có yêu cầu chính đáng. Nếu từ chối cấp dưỡng có thể bị phạt từ 5 đến 10 triệu đồng và buộc thực hiện nghĩa vụ theo quy định.
Sau khi ly hôn, vấn đề cấp dưỡng giữa vợ và chồng thường gây nhiều tranh cãi vì liên quan trực tiếp đến quyền lợi và sự ổn định của mỗi bên. Pháp luật quy định rõ trường hợp một bên rơi vào hoàn cảnh khó khăn có thể yêu cầu người kia hỗ trợ. Đồng thời, hành vi từ chối thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cũng có chế tài xử phạt cụ thể.
1. Chồng cũ có phải cấp dưỡng cho vợ cũ sau khi ly hôn không?
Điều 115 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định như sau:
Luật Hôn nhân và gia đình 2014
Điều 115. Nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng khi ly hôn
Khi ly hôn nếu bên khó khăn, túng thiếu có yêu cầu cấp dưỡng mà có lý do chính đáng thì bên kia có nghĩa vụ cấp dưỡng theo khả năng của mình.
Pháp luật cho phép phát sinh nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau ly hôn khi một bên rơi vào hoàn cảnh túng thiếu và không thể tự đảm bảo cuộc sống. Nghĩa vụ này không mặc định áp dụng cho mọi trường hợp mà chỉ phát sinh khi có yêu cầu và chứng minh được lý do chính đáng. Chồng cũ phải cấp dưỡng khi có khả năng tài chính phù hợp và bên còn lại rơi vào tình trạng khó khăn thực sự. Quy định nhằm bảo đảm sự hỗ trợ tối thiểu, hạn chế tình trạng người bị yếu thế rơi vào hoàn cảnh quá khó khăn sau ly hôn.
Tình huống giả định
- Chị Hương rơi vào hoàn cảnh khó khăn sau ly hôn
Chị Lê Thị Thu Hương (cư trú tại Thành phố Hải Phòng) bị mất việc sau thời gian dài nghỉ chăm con nhỏ. Sau ly hôn, thu nhập không ổn định khiến chị không đủ chi phí sinh hoạt. - Yêu cầu cấp dưỡng nhưng bị từ chối
Chị Hương gửi đề nghị cấp dưỡng 3 triệu đồng/tháng đến chồng cũ là anh Nguyễn Quốc Hùng để hỗ trợ chi phí sinh hoạt tạm thời. Tuy nhiên, anh Hùng từ chối vì cho rằng cấp dưỡng chỉ áp dụng cho con chứ không áp dụng cho vợ cũ. -
Cơ quan chức năng giải thích nghĩa vụ
Khi hòa giải tại Tòa án nhân dân, cơ quan có thẩm quyền xác định chị Hương thuộc trường hợp khó khăn thật sự và có lý do chính đáng. Căn cứ Điều 115 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, Tòa án buộc anh Hùng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo khả năng tài chính.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Nếu chồng cũ từ chối cấp dưỡng thì có bị xử phạt không?
Điều 43 Nghị định 282/2025/NĐ-CP quy định như sau:
Nghị định 282/2025/NĐ-CP
Điều 43. Vi phạm quy định về chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng
1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau khi ly hôn; từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng giữa anh, chị, em với nhau, giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu theo quy định của pháp luật;
...
2. Biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc thực hiện nghĩa vụ đóng góp, nuôi dưỡng theo quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này.
Hành vi từ chối hoặc cố tình trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng sau ly hôn được xem là vi phạm và bị xử phạt hành chính. Mức phạt từ 5 đến 10 triệu đồng được áp dụng nhằm bảo đảm nghĩa vụ được thực hiện nghiêm túc. Ngoài tiền phạt, người vi phạm còn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo đúng quyết định hoặc thỏa thuận trước đó. Quy định này tạo cơ chế răn đe và bảo vệ quyền lợi của người đang trong hoàn cảnh khó khăn.
Tình huống giả định
- Anh Duy cố tình không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng
Anh Trần Đức Duy (cư trú tại Thành phố Hồ Chí Minh) được Tòa án buộc cấp dưỡng cho vợ cũ là chị Võ Minh Phương vì chị gặp khó khăn sau ly hôn. Tuy nhiên, anh Duy không chuyển tiền trong nhiều tháng dù có thu nhập ổn định. - Chị Phương yêu cầu cơ quan chức năng can thiệp
Sau nhiều lần nhắc nhở nhưng không được đáp ứng, chị Phương nộp đơn đến cơ quan chức năng yêu cầu xử lý hành vi trốn tránh nghĩa vụ của anh Duy. Hồ sơ chứng minh anh Duy cố tình không thực hiện nghĩa vụ dù đủ khả năng tài chính. -
Xử phạt và buộc thực hiện nghĩa vụ
Căn cứ Điều 43 Nghị định 282/2025/NĐ-CP, UBND quận ra quyết định xử phạt 7 triệu đồng đối với anh Duy và buộc anh phải nộp đủ khoản cấp dưỡng còn thiếu. Quy định này giúp bảo đảm quyền lợi chính đáng của chị Phương sau ly hôn.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau ly hôn được đặt ra để hỗ trợ người đang trong hoàn cảnh khó khăn và không thể tự bảo đảm cuộc sống. Khi bên còn lại có yêu cầu chính đáng, người kia phải thực hiện nghĩa vụ theo đúng khả năng. Nếu cố tình từ chối, người vi phạm sẽ bị xử phạt và buộc phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định pháp luật.
