Các nguyên tắc bình đẳng giới quy định nam và nữ được đối xử công bằng, không phân biệt giới, được bảo vệ và bảo đảm cơ hội phát triển ngang nhau trong đời sống.
Bình đẳng giới là nền tảng của sự phát triển bền vững, bảo đảm nam và nữ đều có cơ hội phát huy năng lực và thụ hưởng thành quả phát triển như nhau. Pháp luật quy định rõ khái niệm bình đẳng giới và các nguyên tắc cơ bản để áp dụng trong gia đình, cơ quan và toàn xã hội. Việc nắm vững các nguyên tắc này giúp giảm thiểu định kiến giới, tạo môi trường làm việc và sinh sống công bằng, hiện đại.
1. Bình đẳng giới là gì?
Căn cứ theo khoản 3 Điều 5 Luật Bình đẳng giới 2006 quy định:
Điều 5. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
3. Bình đẳng giới là việc nam, nữ có vị trí, vai trò ngang nhau, được tạo điều kiện và cơ hội phát huy năng lực của mình cho sự phát triển của cộng đồng, của gia đình và thụ hưởng như nhau về thành quả của sự phát triển đó.
...
Khái niệm bình đẳng giới khẳng định rằng nam và nữ đều có giá trị, vai trò và tiềm năng đóng góp như nhau trong gia đình và xã hội. Việc bảo đảm cơ hội tiếp cận, tham gia và thụ hưởng thành quả phát triển cho cả hai giới không chỉ thể hiện sự tôn trọng quyền con người mà còn góp phần tạo ra một môi trường phát triển bền vững, nơi năng lực được đặt lên hàng đầu thay vì giới tính. Hiểu đúng bình đẳng giới giúp cơ quan, tổ chức và cá nhân nhận thức rõ trách nhiệm xây dựng môi trường sống và làm việc công bằng, giảm định kiến và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của mỗi người.
Tình huống giả định
-
Cơ quan tuyển dụng nhân sự tại Công ty Minh Hòa (TP. Đà Nẵng)
Công ty Minh Hòa (TP. Đà Nẵng) tuyển dụng vị trí chuyên viên truyền thông và thu hút nhiều ứng viên nam, nữ có năng lực tương đương. Mục tiêu của doanh nghiệp là chọn người phù hợp nhưng vẫn tuân thủ nguyên tắc bình đẳng giới trong tuyển dụng.
-
Quá trình tuyển chọn
Hội đồng tuyển dụng đánh giá ứng viên dựa trên hồ sơ, bài kiểm tra và phỏng vấn chuyên môn theo bộ tiêu chí công khai, không đặt yếu tố giới tính vào quy trình. Mọi bước đều được giám sát để bảo đảm minh bạch.
-
Kết quả và ý nghĩa
Hai ứng viên nam và nữ có điểm đánh giá ngang nhau và đều được tuyển dụng. Tình huống thể hiện việc doanh nghiệp tạo cơ hội nghề nghiệp bình đẳng, đúng quy định pháp luật.
Tình huống trên là giả định, nhằm mục đích tham khảo.
2. Các nguyên tắc cơ bản về bình đẳng giới là gì?
Căn cứ theo Điều 6 Luật Bình đẳng giới 2006 quy định:
Điều 6. Các nguyên tắc cơ bản về bình đẳng giới
1. Nam, nữ bình đẳng trong các lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình.
2. Nam, nữ không bị phân biệt đối xử về giới.
3. Biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới không bị coi là phân biệt đối xử về giới.
4. Chính sách bảo vệ và hỗ trợ người mẹ không bị coi là phân biệt đối xử về giới.
5. Bảo đảm lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong xây dựng và thực thi pháp luật.
6. Thực hiện bình đẳng giới là trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, gia đình, cá nhân.
Các nguyên tắc cơ bản về bình đẳng giới là nền tảng định hướng cho mọi chính sách và hoạt động xã hội, bảo đảm sự công bằng và không phân biệt đối xử giữa nam và nữ. Những nguyên tắc này không chỉ nhấn mạnh sự bình đẳng trong cơ hội và đối xử, mà còn thừa nhận sự cần thiết của các biện pháp thúc đẩy, hỗ trợ người mẹ và lồng ghép giới trong xây dựng pháp luật để khắc phục những bất bình đẳng thực tế. Việc thực hiện đầy đủ các nguyên tắc này là trách nhiệm chung của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, gia đình và mỗi cá nhân nhằm xây dựng một môi trường xã hội văn minh, tiến bộ, tôn trọng giá trị con người và tạo điều kiện phát triển bền vững cho cả hai giới.
Tình huống giả định
-
Công ty An Phát (TP. Hồ Chí Minh) xây dựng chính sách hỗ trợ lao động nữ
Công ty An Phát (TP. Hồ Chí Minh) có nhiều lao động nữ mang thai hoặc nuôi con nhỏ gặp khó khăn trong cân bằng công việc và gia đình. Doanh nghiệp nhận thấy cần bổ sung chính sách hỗ trợ phù hợp.
-
Quá trình áp dụng
Công ty triển khai phòng vắt - trữ sữa, giờ làm linh hoạt và tăng cường khám sức khỏe; đồng thời đào tạo nâng cao năng lực cho cả nam và nữ. Các biện pháp được truyền thông rõ là không phải ưu ái giới tính mà nhằm thúc đẩy bình đẳng.
-
Kết quả và ý nghĩa
Lao động nữ yên tâm làm việc, chất lượng công việc được duy trì ổn định và môi trường trở nên nhân văn hơn. Tình huống thể hiện đúng nguyên tắc bảo vệ người mẹ trong bình đẳng giới.
Tình huống trên là giả định, nhằm mục đích tham khảo.
3. Kết bài
Các nguyên tắc bình đẳng giới tạo nên nền tảng xã hội văn minh, công bằng và tôn trọng năng lực của mọi người. Việc hiểu đúng khái niệm bình đẳng giới và áp dụng các nguyên tắc trong thực tiễn giúp cơ quan, tổ chức và gia đình cùng xây dựng môi trường phát triển bền vững, giảm định kiến và nâng cao chất lượng cuộc sống.
