Bên mua điện dư là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) hoặc đơn vị thành viên được EVN ủy quyền thực hiện việc tiếp nhận sản lượng điện dư từ hệ thống điện mặt trời mái nhà.
Việc mua bán điện dư từ hệ thống điện mặt trời mái nhà đang trở thành một nội dung quan trọng trong quản lý năng lượng tái tạo hiện nay. Quy định pháp lý đã xác định rõ chủ thể nào được phép đứng ra tiếp nhận phần điện dư từ các hộ gia đình và tổ chức. Bên cạnh đó, pháp luật cũng phân định cụ thể điều kiện về công suất để hệ thống điện mặt trời mái nhà được đấu nối và bán điện dư cho đơn vị điện lực.
Bên mua điện dư trong hệ thống điện quốc gia được hiểu như thế nào?
Khoản 6,7,8 Điều 3 Nghị định 135/2024/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Nghị định này các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
…
6. Sản lượng điện dư là sản lượng điện của điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ không sử dụng hết cho phụ tải và phát phần còn lại vào hệ thống điện quốc gia.
7. Bên mua điện dư là Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị thành viên được Tập đoàn Điện lực Việt Nam ủy quyền.
8. Bên bán điện dư là tổ chức, cá nhân sở hữu điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ hoặc tổ chức, cá nhân tiếp nhận quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân nêu trên theo quy định của pháp luật.
Pháp luật đã xác định rõ chỉ EVN hoặc đơn vị thành viên được EVN giao quyền mới có thẩm quyền tiếp nhận và thanh toán đối với phần sản lượng điện dư từ hệ thống điện mặt trời mái nhà. Việc giới hạn chủ thể này giúp đảm bảo thống nhất trong kiểm soát lưới điện quốc gia, tránh phát sinh giao dịch trái quy định và bảo đảm an toàn trong vận hành.
Tình huống giả định
Gia đình bà Thu bán điện dư từ hệ thống điện mặt trời mái nhà
-
Gia đình bà Thu lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà
Bà Nguyễn Thị Thu, đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà phục vụ nhu cầu sinh hoạt. Nhờ thời tiết thuận lợi, hệ thống thường xuyên tạo ra sản lượng điện dư trong các giờ nắng cao điểm. -
Bà Thu tìm hiểu đơn vị có thẩm quyền mua điện dư
Sau khi hệ thống hoạt động ổn định, bà Thu muốn bán phần điện không sử dụng hết cho bên có nhu cầu. Tuy nhiên, theo hồ sơ và thông tin được cung cấp, chỉ EVN hoặc đơn vị thành viên của EVN mới được phép tiếp nhận và thanh toán sản lượng điện dư. -
Đơn vị điện lực địa phương hỗ trợ quy trình bán điện dư
Điện lực cử cán bộ đến khảo sát, hướng dẫn bà Thu ký kết thủ tục đấu nối và bán điện dư. Sau khi hoàn tất kết nối đo đếm, gia đình bà Thu chính thức bán điện dư vào hệ thống điện quốc gia.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Điện mặt trời mái nhà có công suất bao nhiêu thì được kết nối để bán điện dư?
Khoản 3 Điều 17 Nghị định 135/2024/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 17. Nghiệm thu đầu tư xây dựng, lắp đặt
…
3. Nghiệm thu hệ thống đo đếm và thu thập dữ liệu đo đếm từ xa, hệ thống giám sát, điều khiển tại chỗ và kết nối thông tin với hệ thống thu thập, giám sát, điều khiển của cấp điều độ phân phối của điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ có đấu nối với hệ thống điện quốc gia:a) Đối với điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ có công suất lắp đặt dưới 100 kW và bán điện dư vào hệ thống điện quốc gia, đơn vị điện lực phối hợp, nghiệm thu hệ thống đo đếm và kết nối với hệ thống thu thập dữ liệu đo đếm từ xa của bên mua điện dư;
b) Đối với điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ có công suất lắp đặt từ 100 kW trở lên, đơn vị điện lực phối hợp nghiệm thu hệ thống đo đếm và thu thập dữ liệu đo đếm từ xa, hệ thống giám sát, điều khiển tại chỗ và kết nối thông tin với hệ thống thu thập, giám sát, điều khiển của cấp điều độ phân phối....
Hệ thống điện mặt trời mái nhà được phép đấu nối và bán điện dư vào lưới điện quốc gia. Nếu công suất dưới 100 kW, việc nghiệm thu tập trung vào hệ thống đo đếm và kết nối dữ liệu từ xa giữa chủ đầu tư và bên mua điện dư. Với hệ thống từ 100 kW trở lên, yêu cầu nghiệm thu phức tạp hơn, bao gồm cả hệ thống giám sát, điều khiển tại chỗ và đồng bộ dữ liệu với cơ quan điều độ.
Tình huống giả định
Hộ kinh doanh của ông Lâm xin đấu nối bán điện dư dưới 100 kW
-
Ông Lâm lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà
Ông Trần Quốc Lâm, đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà công suất 85 kW để phục vụ hoạt động của cửa hàng tạp hóa lớn. Vào thời điểm nắng cao điểm, hệ thống tạo ra điện dư đáng kể. -
Ông Lâm đề nghị bán phần điện dư cho đơn vị có thẩm quyền
Nhận thấy lượng điện không sử dụng hết khá lớn, ông Lâm liên hệ Điện lực Thanh Hóa để đăng ký bán điện dư. Đơn vị điện lực xác định công suất lắp đặt dưới 100 kW của gia đình ông thuộc trường hợp được phối hợp nghiệm thu hệ thống đo đếm và kết nối dữ liệu từ xa theo quy định pháp luật. -
Điện lực hoàn tất nghiệm thu và kích hoạt đấu nối
Sau quá trình kiểm tra, Điện lực Thanh Hóa phối hợp lắp đặt công tơ hai chiều, nghiệm thu hệ thống kết nối dữ liệu và đồng bộ với hệ thống của EVN. Từ đó, lượng điện dư của ông Lâm được ghi nhận và thanh toán theo đúng quy định.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Quy định pháp luật đã xác định rõ EVN và các đơn vị thành viên được ủy quyền là bên duy nhất được mua điện dư từ hệ thống điện mặt trời mái nhà. Hệ thống có công suất lắp đặt dưới 100 kW sẽ được đơn vị điện lực địa phương phối hợp nghiệm thu và đấu nối để bán điện dư theo quy định. Tuân thủ đúng yêu cầu kỹ thuật và điều kiện đấu nối giúp bảo đảm an toàn hệ thống và quyền lợi của các chủ thể tham gia.
