Bản sao của tác phẩm là bản sao chép toàn bộ hoặc một phần bằng bất kỳ hình thức nào; giấy chứng nhận quyền tác giả bị hủy nếu cấp sai chủ thể hoặc trái luật.
Trong hoạt động sáng tạo và khai thác tác phẩm, việc sao chép, tái bản hoặc lưu hành bản sao là vấn đề được pháp luật quy định chặt chẽ nhằm bảo vệ quyền tác giả. Khái niệm “bản sao của tác phẩm” không chỉ giới hạn ở việc photo hay in lại mà còn bao gồm cả các hình thức sao chép kỹ thuật số. Bên cạnh đó, cần lưu ý các trường hợp pháp luật cho phép hoặc cấm sao chép để tránh hành vi vi phạm quyền tác giả.
Bản sao của tác phẩm được hiểu như thế nào?
Khoản 5 Điều 3 Nghị định 17/2023/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
5. Bản sao của tác phẩm là bản sao chép trực tiếp hoặc gián tiếp toàn bộ hoặc một phần tác phẩm bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào.
...
Bản sao của tác phẩm không chỉ bao gồm bản in, bản chụp, mà còn bao gồm các bản sao điện tử được tạo ra qua việc quét, lưu trữ, sao chép kỹ thuật số hoặc tái tạo nội dung trên phương tiện khác. Mọi hình thức tái tạo nội dung tác phẩm đều có thể được xem là bản sao nếu mang yếu tố sao chép từ bản gốc.
Tình huống giả định
Cửa hàng in ấn tự ý sao chép tài liệu được bảo hộ quyền tác giả
-
Khách hàng yêu cầu in lại sách chuyên khảo có bản quyền
Anh Trần Văn Dũng, mang một bản in sách chuyên khảo có ghi rõ “Nhà xuất bản A” đến một tiệm in ấn để yêu cầu sao chép 20 bản phục vụ giảng dạy. -
Cơ sở in ấn thực hiện sao chép mà không xin phép chủ sở hữu bản quyền
Chủ cửa hàng in ấn đồng ý in lại mà không có văn bản chấp thuận của Nhà xuất bản A, mặc dù sách có ghi rõ “cấm sao chép dưới mọi hình thức”. Hành vi này bị xem là tự ý sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả. -
Cơ quan chức năng xử phạt hành chính
Thanh tra Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch kiểm tra và xử phạt 15.000.000 đồng đối với cơ sở in ấn theo quy định tại Nghị định 131/2013/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 28/2017/NĐ-CP). Đồng thời, cơ sở phải tiêu hủy toàn bộ bản sao vi phạm.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Khi nào Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả bị hủy bỏ hiệu lực?
Khoản 1 Điều 42 Nghị định 17/2023/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 42. Hủy bỏ hiệu lực Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan
1. Cơ quan chuyên môn quản lý nhà nước về quyền tác giả, quyền liên quan của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có thẩm quyền hủy bỏ hiệu lực Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan trong trường hợp quy định tại các khoản 2 và 3 Điều 55 của Luật Sở hữu trí tuệ.
...
Theo quy định tại Điều 55 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2022), Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả bị hủy bỏ trong hai trường hợp sau:
1. Người được cấp không phải là tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc quyền liên quan, hoặc tác phẩm, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng đã đăng ký không thuộc đối tượng được bảo hộ;
2. Tổ chức, cá nhân phát hiện việc cấp giấy chứng nhận trái quy định của pháp luật thì có quyền yêu cầu Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hủy bỏ hiệu lực giấy chứng nhận.
Tình huống giả định
Doanh nghiệp bị hủy Giấy chứng nhận quyền tác giả vì đăng ký sai chủ thể
-
Công ty nộp hồ sơ đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm không phải do mình sáng tạo
Công ty TNHH Minh Quang, nộp hồ sơ đăng ký quyền tác giả cho bộ truyện tranh “Ánh sáng phố cổ”. Tuy nhiên, tác phẩm này thực chất do họa sĩ Nguyễn Ngọc Duy sáng tác trước đó và đã công bố trực tuyến. -
Tác giả thật phát hiện và gửi đơn yêu cầu hủy bỏ
Sau khi biết tin, họa sĩ Duy gửi đơn đề nghị hủy bỏ Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả do Công ty Minh Quang được cấp, kèm theo các bằng chứng chứng minh quá trình sáng tạo và thời điểm công bố. -
Cơ quan chức năng ra quyết định hủy bỏ hiệu lực giấy chứng nhận
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xác minh và kết luận việc cấp giấy chứng nhận cho Công ty Minh Quang là trái quy định pháp luật. Kết quả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả bị hủy bỏ hiệu lực, đồng thời công khai thông tin trên cổng thông tin điện tử của Bộ.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Theo quy định pháp luật hiện hành, bản sao của tác phẩm là bản sao chép toàn bộ hoặc một phần tác phẩm bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào, kể cả bản sao kỹ thuật số. Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả có thể bị hủy bỏ hiệu lực nếu việc cấp giấy không đúng chủ thể hoặc trái quy định. Quy định giúp tác giả, chủ sở hữu và tổ chức khai thác tác phẩm bảo vệ quyền lợi hợp pháp, đồng thời ngăn ngừa tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ trong thực tế.
