Ảnh hưởng của Luật Đầu tư công đến doanh nghiệp nhỏ và vừa

Luật Đầu tư công 58/2024/QH15 được Quốc hội thông qua với mục tiêu quản lý và sử dụng vốn đầu tư công một cách hiệu quả, minh bạch. Luật này đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển hạ tầng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội tại Việt Nam. Đặc biệt, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) sẽ được hưởng lợi nhiều từ các dự án đầu tư công, nhờ vào việc mở rộng cơ hội hợp tác và tiếp cận nguồn vốn.

1. Tác động của Luật Đầu tư công đến môi trường kinh doanh

Luật Đầu tư công 58/2024/QH15 không chỉ đánh dấu một bước phát triển quan trọng trong quản lý và sử dụng vốn đầu tư công mà còn tạo ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNV). Một trong những điểm chính của luật là việc quy định cụ thể trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện quá trình đầu tư và giải ngân vốn, từ đó giúp DNNV có thể tiếp cận các nguồn vốn dễ dàng hơn. 

Môi trường kinh doanh đang dần trở nên tốt hơn cho các DNNV, nhờ vào những điều khoản hỗ trợ trong luật như cơ chế ưu đãi, thông qua việc ưu tiên lựa chọn nhà đầu tư là DNNV trong các dự án đầu tư công. Các DNNV giờ đây có cơ hội tham gia vào các dự án lớn, từ đó giúp họ tăng cường vị thế trên thị trường và phát triển quy mô hoạt động. 

Bên cạnh đó, cơ chế tiếp cận và tham gia vào các dự án đầu tư công cũng được cải thiện. Luật quy định rõ về quy trình đăng ký, thủ tục tiếp cận thông tin, từ đó giúp các DNNV dễ dàng hơn trong việc tham gia vào các dự án. 

Ngoài ra, việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư công cũng làm tăng mức độ thân thiện của môi trường kinh doanh, khuyến khích các DNNV mạnh dạn đầu tư và mở rộng quy mô hoạt động hơn nữa. 

2. Cơ hội hợp tác và mở rộng thị trường

Luật Đầu tư công 58/2024/QH15 không chỉ là một văn bản pháp lý quan trọng trong việc quản lý các khoản đầu tư của nhà nước mà còn mở ra nhiều cơ hội hợp tác cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNVVN) với các dự án đầu tư công. Theo quy định tại Luật này, chính phủ khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các dự án công thông qua các hình thức hợp tác đa dạng. 

Đầu tư công đồng thời tạo ra các thị trường mới cho doanh nghiệp thông qua việc ký kết các hợp đồng và thực hiện các dự án phát triển cơ sở hạ tầng. 

Lợi ích từ cơ sở hạ tầng được cải thiện cũng đóng vai trò thiết yếu trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông, năng lượng, và truyền thông không chỉ giúp DNVVN giảm thiểu chi phí vận chuyển và sản xuất mà còn tăng cường khả năng kết nối với thị trường tiêu thụ. 

3. Ví dụ thực tiễn về ảnh hưởng của đầu tư công

4. Khó khăn và rào cản khi tiếp cận dự án đầu tư công

Thứ nhất là sự phức tạp trong thủ tục đầu tư. Mặc dù luật đã quy định rõ ràng về các bước cần thiết, nhưng thực tế cho thấy nhiều doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục hành chính do tính chất nhiều bước và kéo dài của quy trình. 

Thứ hai làthiếu thông tin, Nhiều doanh nghiệp nhỏ không nắm bắt kịp thời các thông tin về cơ hội đầu tư, các dự án sắp được triển khai, hay các điều kiện tham gia do thiếu các kênh truyền thông hiệu quả.  Nguyên nhân chính dẫn đến những khó khăn này có thể kể đến là sự khó khăn trong việc xác định tiêu chí để tham gia các dự án đầu tư, điều này thường xuất phát từ sự không đồng nhất trong các quy định và tiêu chuẩn đánh giá giữa các ngành khác nhau.

Thứ ba là những doanh nghiệp nhỏ thường bị thiếu kinh nghiệm trong việc chuẩn bị hồ sơ và thực hiện các yêu cầu kỹ thuật cần thiết để tranh thầu các dự án quy mô lớn, mà thường bị ràng buộc bởi ngân sách và nguồn lực hạn chế.

Cuối cùng là là sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các doanh nghiệp lớn hơn. Các doanh nghiệp lớn, với nguồn lực và mối quan hệ rộng rãi, thường dễ dàng hơn trong việc tiếp cận các thông tin quan trọng và do đó có lợi thế hơn khi tham gia vào các dự án đầu tư công. Sự chênh lệch này khiến cho các doanh nghiệp nhỏ cảm thấy bất lợi và khó khăn trong việc tìm kiếm cơ hội hợp tác.

5. Đề xuất chính sách hỗ trợ

Để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc tiếp cận các dự án đầu tư công, có thể thực hiện một số chính sách sau:

1. Tạo cơ chế thông tin minh bạch: Chính phủ cần xây dựng và phát triển các nền tảng thông tin trực tuyến để cung cấp thông tin chi tiết về các dự án đầu tư công, trong đó bao gồm các điều kiện tham gia, quy trình và thủ tục cần thiết. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể dễ dàng tiếp cận thông tin và chuẩn bị hồ sơ tham gia dự án.

2. Ưu đãi về tài chính: Cần có chính sách cho vay ưu đãi từ các ngân hàng thương mại hoặc quỹ đầu tư của nhà nước dành riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào các dự án đầu tư công. Chính sách này sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính, khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn hơn.

3. Hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo: Đề xuất tổ chức các khóa đào tạo và tư vấn nhằm nâng cao năng lực cho doanh nghiệp trong việc thực hiện các thủ tục đầu tư công, đồng thời trang bị cho doanh nghiệp kỹ năng cần thiết để chuẩn bị hồ sơ dự thầu. Những chương trình này có thể được phối hợp thực hiện giữa các cơ quan nhà nước và tổ chức đào tạo chuyên nghiệp.

4. Phát triển các mô hình hợp tác công tư (PPP): Khuyến khích doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào các mô hình hợp tác công tư, nơi họ có thể cùng nhau tham gia xây dựng, vận hành và bảo trì các dự án hạ tầng công cộng. Các chính sách cụ thể dành cho mô hình này sẽ tạo ra nhiều cơ hội hơn cho doanh nghiệp.

5. Đơn giản hóa thủ tục hành chính: Cần rà soát và cải cách các thủ tục liên quan đến đầu tư công để giảm thiểu thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Việc đơn giản hóa quy trình sẽ giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa dễ dàng tham gia vào các dự án hơn.

6. Khuyến khích sử dụng sản phẩm, dịch vụ từ doanh nghiệp địa phương: Chính phủ nên đưa vào các điều khoản trong các dự án đầu tư công nhằm khuyến khích sử dụng sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp nhỏ và vừa địa phương. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường.

Tổng kết

Trong bài viết, chúng ta đã tóm tắt những tác động của Luật Đầu tư công 58/2024/QH15 đến doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam. Đầu tiên, Luật này đã góp phần quan trọng vào việc cải thiện môi trường kinh doanh, tạo ra những điều kiện thuận lợi và công bằng hơn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào các dự án đầu tư công. Đồng thời, luật cũng mở ra cơ hội hợp tác và mở rộng thị trường thông qua việc kết nối các doanh nghiệp với các dự án đầu tư công đang diễn ra.