Cha mẹ hoặc người chăm sóc trẻ có trách nhiệm làm khai sinh cho trẻ đúng hạn.
Khai sinh là bước pháp lý đầu tiên xác lập tư cách công dân cho mỗi trẻ em. Pháp luật quy định rõ những người có nghĩa vụ thực hiện việc khai sinh để bảo đảm trẻ được bảo vệ quyền nhân thân ngay từ khi chào đời. Việc xác định đúng chủ thể có trách nhiệm giúp hạn chế việc trễ hạn hoặc bỏ sót thủ tục quan trọng này.
1. Ai là người có trách nhiệm làm khai sinh cho trẻ?
Điều 97 Luật Trẻ em 2016 quy định như sau:
Điều 97. Khai sinh cho trẻ em
Cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em có trách nhiệm khai sinh cho trẻ em đúng thời hạn theo quy định của pháp luật.
Pháp luật xác định cha mẹ là chủ thể ưu tiên thực hiện thủ tục khai sinh cho con. Trường hợp cha mẹ không thể trực tiếp thực hiện, người chăm sóc trẻ có trách nhiệm thay thế để bảo đảm quyền được khai sinh không bị bỏ ngỏ. Việc quy định rõ ràng như vậy nhằm bảo vệ quyền nhân thân quan trọng nhất của trẻ ngay sau khi sinh ra.
Tình huống giả định
- Cha mẹ chủ động làm khai sinh cho con
Anh Nguyễn Đức Tâm và chị Lê Ngọc Vy đưa con sơ sinh đến UBND cấp xã để khai sinh đúng thời hạn. Việc chuẩn bị đầy đủ giấy tờ giúp thủ tục được giải quyết nhanh chóng. - Cơ quan hộ tịch hướng dẫn và hoàn tất hồ sơ
Cán bộ tư pháp hướng dẫn kiểm tra giấy tờ, tiếp nhận thông tin và cấp giấy khai sinh nhanh chóng. Bé được bảo đảm đầy đủ quyền nhân thân theo đúng quy định. -
Cha mẹ thực hiện đúng nghĩa vụ
Việc thực hiện khai sinh đúng thời hạn quy định giúp cho việc làm các giấy tờ liên quan khác cho trẻ được thực hiện dễ dàng, nhanh chóng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Người chăm sóc trẻ là những ai?
Điều 4 Luật Trẻ em 2016 quy định như sau:
Điều 4. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
4. Người chăm sóc trẻ em là người đảm nhận nhiệm vụ chăm sóc trẻ em, bao gồm người giám hộ của trẻ em; người nhận chăm sóc thay thế hoặc người được giao trách nhiệm cùng với cha, mẹ của trẻ em cấp dưỡng, chăm sóc, bảo vệ trẻ em.
...
Pháp luật quy định rộng về chủ thể chăm sóc trẻ để đảm bảo mọi trẻ em đều có người đại diện hợp pháp trong các thủ tục nhân thân. Người chăm sóc có thể là người giám hộ, người được giao chăm sóc thay thế hoặc người hỗ trợ cùng cha mẹ. Điều này giúp trẻ luôn có người chịu trách nhiệm thực hiện khai sinh và các quyền lợi pháp lý khác.
Tình huống giả định
- Người giám hộ thay mặt làm các thủ tục
Bé Đỗ Phương Nhi sống cùng bà ngoại là người giám hộ hợp pháp do cha mẹ gặp tai nạn. Bà ngoại chịu trách nhiệm thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến bé, bao gồm giấy khai sinh bản sao và các hồ sơ học tập. - Người được giao chăm sóc thay thế đảm nhiệm nghĩa vụ
Tại Hà Nội, anh Lưu Hoàng Danh được UBND giao nhiệm vụ chăm sóc thay thế cho trẻ bị bỏ rơi. Anh Danh chịu trách nhiệm bảo đảm quyền học tập và giấy tờ định danh của trẻ. -
Gia đình hỗ trợ cùng cha mẹ trong quá trình chăm sóc
Trong một gia đình khác, dì ruột là Trần Diễm My thường xuyên được giao đón bé và xử lý các giấy tờ cần thiết khi cha mẹ vắng nhà. Việc hỗ trợ này giúp trẻ được bảo vệ đầy đủ quyền lợi hành chính.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Cha, mẹ và người chăm sóc trẻ đều có trách nhiệm thực hiện thủ tục khai sinh đúng hạn để bảo đảm quyền nhân thân cơ bản của trẻ. Người chăm sóc trẻ bao gồm nhiều chủ thể khác nhau nhằm bảo đảm mọi trẻ em đều có người đại diện hợp pháp trong các giao dịch hành chính. Nhờ đó, việc khai sinh cho trẻ luôn được thực hiện đầy đủ và kịp thời.
