Mọi cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân đều có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm bảo vệ môi trường, hành vi vứt rác không đúng nơi quy định có thể bị phạt đến 2.000.000 đồng.
Bảo vệ môi trường là nhiệm vụ quan trọng, gắn liền với sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia và đời sống cộng đồng. Pháp luật Việt Nam đã xác định rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của từng chủ thể trong việc bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, các quy định về xử phạt cũng được ban hành nhằm răn đe và nâng cao ý thức của người dân trong việc giữ gìn môi trường sống xanh, sạch, đẹp.
Ai có trách nhiệm bảo vệ môi trường?
Khoản 1 Điều 4 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định như sau:
Điều 4. Nguyên tắc bảo vệ môi trường
1. Bảo vệ môi trường là quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của mọi cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân.
2. Bảo vệ môi trường là điều kiện, nền tảng, yếu tố trung tâm, tiên quyết cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Hoạt động bảo vệ môi trường phải gắn kết với phát triển kinh tế, quản lý tài nguyên và được xem xét, đánh giá trong quá trình thực hiện các hoạt động phát triển.
3. Bảo vệ môi trường gắn kết hài hòa với an sinh xã hội, quyền trẻ em, bình đẳng giới, bảo đảm quyền mọi người được sống trong môi trường trong lành.
...
Bảo vệ môi trường là trách nhiệm chung của toàn xã hội, không chỉ thuộc về Nhà nước mà còn là nghĩa vụ của từng cá nhân, hộ gia đình và tổ chức. Cụ thể: Cơ quan nhà nước có trách nhiệm ban hành, thực thi và kiểm tra việc tuân thủ chính sách môi trường; Tổ chức, doanh nghiệp phải bảo đảm các quy chuẩn kỹ thuật về môi trường trong sản xuất, kinh doanh; Cộng đồng dân cư và hộ gia đình cần chủ động tham gia các hoạt động bảo vệ, cải tạo môi trường sống; Cá nhân có nghĩa vụ không xả rác, không gây ô nhiễm nguồn nước, không đốt rác thải trái phép và góp phần gìn giữ cảnh quan thiên nhiên.
Tình huống giả định
Cộng đồng dân cư chủ động bảo vệ môi trường tại khu phố
-
Người dân chung tay xây dựng khu phố xanh sạch
Tại Mỹ An, người dân đã thành lập “Tổ tự quản bảo vệ môi trường” gồm 15 thành viên, phối hợp thu gom rác thải và vận động mọi hộ dân phân loại rác tại nguồn. -
Chính quyền hỗ trợ và giám sát hoạt động bảo vệ môi trường
Ủy ban nhân dân Mỹ An phối hợp Phòng Tài nguyên và Môi trường kiểm tra định kỳ, hỗ trợ dụng cụ thu gom và tổ chức tuyên truyền pháp luật về bảo vệ môi trường cho người dân. -
Hiệu quả tích cực trong xây dựng đô thị văn minh
Sau 6 tháng thực hiện, tình trạng xả rác bừa bãi giảm đáng kể, khu phố trở nên sạch đẹp, được công nhận là “Khu dân cư văn hóa thân thiện môi trường”.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Hành vi vứt rác không đúng nơi quy định bị phạt bao nhiêu tiền?
Điểm c, điểm d khoản 2 Điều 25 Nghị định 45/2022/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 25. Vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường nơi công cộng, khu đô thị, khu dân cư; vận chuyển nguyên liệu, vật liệu, hàng hóa gây ô nhiễm môi trường
…
2. Hành vi thu gom, thải rác thải trái quy định về bảo vệ môi trường bị xử phạt như sau:
…c) Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ rác thải, đổ nước thải không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng, trừ vi phạm quy định tại điểm d khoản này;
d) Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ rác thải trên vỉa hè, lòng đường hoặc vào hệ thống thoát nước thải đô thị hoặc hệ thống thoát nước mặt; thải bỏ chất thải nhựa phát sinh từ sinh hoạt vào ao hồ, kênh rạch, sông, suối, biển....
Người vi phạm còn có thể bị buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu hoặc thực hiện biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường theo khoản 7 Điều 25 Nghị định này. Nếu vứt rác tại khu dân cư, công viên, khu thương mại phạt 500.000 đến 1.000.000 đồng; Nếu vứt rác trên vỉa hè, lòng đường, hệ thống thoát nước, ao hồ, sông suối phạt 1.000.000 đến 2.000.000 đồng; Đồng thời có thể bị buộc dọn dẹp, thu gom, khắc phục ô nhiễm môi trường. Việc xử lý nghiêm hành vi xả rác bừa bãi nhằm nâng cao ý thức cộng đồng, góp phần giữ gìn mỹ quan đô thị và bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên.
Tình huống giả định
Người dân bị xử phạt vì vứt rác bừa bãi tại khu dân cư
-
Người vi phạm bị camera ghi lại hành vi xả rác
Ngày 15/11/2025, ông Nguyễn Văn Lâm, bị ghi hình khi vứt túi rác sinh hoạt ra lề đường trước khu chung cư An Phú thay vì bỏ vào thùng chứa rác công cộng. -
Cơ quan chức năng lập biên bản xử phạt hành chính
Sau khi xác minh, UBND Phú Thạnh ra quyết định xử phạt ông Lâm 700.000 đồng theo điểm c khoản 2 Điều 25 Nghị định 45/2022/NĐ-CP, đồng thời yêu cầu thu dọn sạch khu vực vi phạm. -
Người dân rút kinh nghiệm, khu vực được giám sát chặt chẽ hơn
Sau vụ việc, phường lắp thêm bảng cảnh báo và camera giám sát tại khu vực đổ rác, góp phần nâng cao ý thức cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Bảo vệ môi trường là trách nhiệm chung của toàn xã hội, trong đó mỗi cá nhân, tổ chức đều có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn môi trường sống xanh, sạch, đẹp. Pháp luật quy định rõ: người có hành vi vứt rác không đúng nơi quy định có thể bị xử phạt đến 2.000.000 đồng, tùy vị trí vi phạm. Tuân thủ quy định không chỉ giúp tránh bị xử phạt mà còn góp phần xây dựng cộng đồng văn minh, phát triển bền vững.
